Από εκείνες τις πρώτες μέρες, η πρόοδος της Διανοητικής ήταν συνεχής, μεθοδική και τουλάχιστον εξίσου αποκαλυπτική σε σχέση με όσα είχαν προηγηθεί. Ωστόσο, στον πυρήνα αυτού με το οποίο άρχισε να καταπιάνεται ο Λ. Ρον Χάμπαρντ στα τέλη του 1950 και στις αρχές του 1951 υπήρχε άλλο ένα καθοριστικό φιλοσοφικό στοιχείο. Δηλαδή, αν η Διανοητική αποτελούσε την καθοριστική εξήγηση για την ανθρώπινη διάνοια, τότε τι ήταν αυτό που κινητοποιούσε τη διάνοια; Ή ακριβέστερα, τι ήταν αυτό που αποτελούσε την ίδια τη ζωή; Σε μια καθοριστική του δήλωση σχετικά με αυτό το θέμα, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ εξήγησε: «Όσο περισσότερο ερευνά κανείς τόσο περισσότερο γίνεται κατανοητό ότι σ’ αυτό το πλάσμα, τον Χόμο Σάπιενς, υπάρχουν πάρα πολλά άγνωστα πράγματα».

Η κατάληξη της έρευνας που ακολούθησε, και η οποία είχε αρχίσει περίπου είκοσι χρόνια πριν, αποδείχθηκε κοσμοϊστορικής σημασίας. Σε μια άλλη σημαντική δήλωση σχετικά με το θέμα, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ έγραψε: «Έχω ασχοληθεί με την έρευνα για τα βασικά στοιχεία της ζωής, του υλικού σύμπαντος και της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Και αν και πολλοί πριν από αυτόν είχαν «περιπλανηθεί σ’ αυτή την αχαρτογράφητη πορεία», πρόσθεσε, δεν είχαν αφήσει πινακίδες που να δείχνουν το δρόμο. Παρ' όλα αυτά, στις αρχές της άνοιξης του 1952, σε μια κρίσιμη διάλεξη στη Ουιτσίτα του Κάνσας, ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας: η Σαηεντολογία.

Η Σαηεντολογία, μια εφαρμοσμένη θρησκευτική φιλοσοφία, περιέχεται σε εκατοντάδες βιβλία και πάνω από 3.000 ηχογραφημένες διαλέξεις. Συνολικά, τα έργα αυτά αντιπροσωπεύουν μια δήλωση σχετικά με τη φύση και τις δυνατότητες του Ανθρώπου, και ακόμη κι αν διαφαίνονται σε διάφορες αρχαίες γραφές, η δήλωση αυτή είναι απολύτως μοναδική. Μεταξύ των βασικών δογμάτων της φιλοσοφίας της Σαηεντολογίας: Ο Άνθρωπος είναι ένα αθάνατο πνευματικό ον· αυτό που βιώνει εκτείνεται πολύ πιο πέρα από τη διάρκεια μιας μόνο ζωής και οι δυνατότητές του είναι απεριόριστες, ακόμη και αν δεν τις συνειδητοποιεί προς το παρόν. Υπό αυτή την έννοια, η Σαηεντολογία αντιπροσωπεύει αυτό που ίσως είναι ο απόλυτος ορισμός της θρησκείας· όχι ένα σύστημα πεποιθήσεων, αλλά ένα μέσο για την πνευματική μεταμόρφωση.

Ο τρόπος με τον οποίο η Σαηεντολογία καταφέρνει αυτά που καταφέρνει είναι μέσω της μελέτης των γραπτών του Λ. Ρον Χάμπαρντ και της εφαρμογής των αρχών που υπάρχουν σ' αυτά. Η βασική πρακτική είναι το ώντιτινγκ, το οποίο παραδίδεται από έναν ώντιτορ, από το λατινικό audire, «ακούω προσεκτικά». Το ώντιτινγκ δεν είναι κάποια ασαφής μορφή διανοητικής εξερεύνησης και, εκ των πραγμάτων, δεν έχει καμία σχέση ούτε με την ψυχολογία ούτε με την ψυχοθεραπεία. Ο ώντιτορ δεν αξιολογεί ούτε λέει σε κάποιον, με οποινδήποτε τρόπο, τι να πιστεύει· γιατί το ώντιτινγκ δεν είναι κάτι που γίνεται στο άτομο, και τα οφέλη του μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω ενεργού συμμετοχής και καλής επικοινωνίας. Πράγματι, το ώντιτινγκ βασίζεται στην αρχή ότι μόνον αν αφήσεις κάποιον να βρει τις δικές του απαντήσεις για τα προβλήματα της ζωής, μπορούν να εξαλειφθούν αυτά τα προβλήματα.

Ακριβώς για το σκοπό αυτό, ο ώντιτορ χρησιμοποιεί τα πρόσες – ακριβή σύνολα ερωτήσεων που βοηθούν κάποιον να εξετάσει πηγές δυσκολιών, που κατά τα άλλα, του είναι άγνωστες και ανεπιθύμητες. Η διαδικασία στηρίζεται στο γεγονός ό,τι αν δούμε πλήρως και κατανοήσουμε την πραγματική πηγή όσων μας βασανίζουν, τότε το πρόβλημα θα πάψει πλέον να υφίσταται. Έτσι, για παράδειγμα, εάν κάποιος υποφέρει από τις αρνητικές συνέπειες κάποιου προ πολλού κρυμμένου εγγραμικού τραύματος, το ώντιτινγκ είναι ο τρόπος με τον οποίο το τραύμα αυτό μπορεί να εξεταστεί, να γίνει κατανοητό και να εξουδετερωθεί. Από αυτή την άποψη το ώντιτινγκ μπορεί να θεωρηθεί ως μία διαδικασία με την οποία μπορούμε να ανακτήσουμε τα πράγματα εκείνα για τα οποία δεν έχουμε επίγνωση, τα οποία δεν βλέπουμε, αλλά τα οποία μας επηρεάζουν δυσμενώς. Καθώς ανακτώνται όλο και περισσότερα άγνωστα μέχρι τώρα δεδομένα από την αντιδραστική διάνοια, με ανάλογο τρόπο, αποκτά κανείς όλο και μεγαλύτερη επίγνωση για το ποιος είναι, τι του έχει συμβεί και την έκταση των πραγματικών δυνατοτήτων του.

Το τι σημαίνουν όλα αυτά, υποκειμενικά, για το άτομο είναι κάτι το απερίγραπτο· αφού εξ’ ορισμού το ώντιτινγκ έχει να κάνει με την εξύψωση σε καταστάσεις που δεν ήταν γνωστές μέχρι τώρα. Αλλά για να μιλήσουμε με πολύ βασικούς όρους, μπορεί να πει κανείς ότι η Σαηεντολογία δε ζητά από το άτομο να πασχίζει προς μια πιο ηθική συμπεριφορά, προς υψηλότερη επίγνωση, προς ευτυχία και πνευματική υγεία. Αντιθέτως, του παρέχει μια διαδρομή προς καταστάσεις όπου όλα αυτά απλώς συμβαίνουν, όπου είναι κανείς πιο ηθικός, πιο ικανός, πιο αποφασιστικός και πιο ευτυχισμένος επειδή αυτά που μας οδηγούν προς διαφορετική κατεύθυνση έχουν εξαλειφθεί. Ή με άλλα λόγια, όπως ο ίδιος ο Λ. Ρον Χάμπαρντ εξήγησε σε εκείνους που ήταν νέοι στη Σαηεντολογία, «Σας προσφέρουμε το πολύτιμο δώρο της ελευθερίας και της αθανασίας – πραγματικά και τίμια».